მეხიკო (ესპ. Ciudad de México) — მექსიკის დედაქალაქი და ფედერალური რაიონი. მეხიკო ამჟამად ქვეყნის უდიდესი ქალაქი, უმნიშვნელოვანესი პოლიტიკური, კულტურული, საგანმანათლებლო და საფინანსო ცენტრია.
მეხიკო ამერიკის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი საფინანსო ცენტრია. მდებარეობს მაღლობ პლატოზე, ზღვის დონიდან 2 240 მეტრზე.
ქალაქის მოსახლეობა 17,7 მილიონ ადამიანს შეადგენდა, ფართობი კი 1 499 კმ²-ს. ფედერალური და სახელმწიფო ხელისუფლების მიერ დაწესებული ბოლოდროინდელი განმარტების მიხედვით, დიდი მეხიკოს მოსახლეობა 21,2 მილიონ ადამიანს აღწევს.
მეხიკო არის მუზეუმი ღია ცის ქვეშ, რომელსაც უამრავი ისტორიული და არქიტექტურული ღირშესანიშნაობა აქვს შემორჩენილი.
არქიტექტურა და ღირშესანიშნაობები
ქალაქს აქვს მრავალი ძეგლი და უნიკალური ნაგებობა (მათ შორის 1400 – ზე მეტია ქალაქ მექსიკაში). ასევე არის 10 არქეოლოგიური პარკი მეხიკოში. მეხიკოს ღირსშესანიშნაობები : აცტეკების პირამიდა (XIV საუკუნე), ეროვნული ტაძარი (1563-1667), იესო ნასარენოს საავადმყოფოს შენობა (XVI საუკუნე), მუნიციპალური სასახლე (1720), ეროვნული სასახლე (1792), ამჟამად განთავსებულია ქვეყნის საპრეზიდენტო რეზიდენცია და პარლამენტი, საგრარიო მიტროპოლიტანის სამლოცველო (მე -18 საუკუნე). მე - XVII მე—XVIII საუკუნეებში აშენებული მონასტრებს უდიდესი ისტორიული ღირებულება აქვს. ეროვნული საკათედრო ტაძარი, რომელიც ქალაქის ერთ-ერთი ულამაზესი ტაძრის ნაგებობაა, აშენებული იყო არქიტექტორი C. de Arsinega და A. Peresde Castañeda პროექტით, ხოლო XIX საუკუნის ბოლოს და XIX საუკუნის დასაწყისში დაასრულეს ქალაქის საუკეთესო არქიტექტორებმა, რომლებმაც გამოიყენეს კლასიკური და ბაროკოს სტილის კომბინაცია, რათა ტაძარს ახალი ჰარმონიული სახე მიეცა. ეს შენობა არის უძველესი ქრისტიანული ტაძარი ამერიკაში. ეროვნული საკათედრო ტაძარი და ეროვნული სასახლე მდებარეობს ქალაქის ცენტრალურ მოედანზე - სოკალო (კონსტიტუციის მოედანი). ისტორიულ ძეგლის სიაში შედის ციხესიმაგრე ჩაპულტეპეკი, რომელშიც ადრე იყო განთავსებული საპრეზიდენტო რეზიდენცია, ხოლო გვადალუპეს ღვთისმშობლის ტაძარი - მთავარი სალოცავია მეხიკოსა და მთელი ქვეყნის კათოლიკეებისთვის.
თანამედროვე არქიტექტურის ნამუშევრების სიაში შედის მრავალი საზოგადოებრივი შენობა რომელიც აშენდა 1930-დან და 1970-ის წლებში, საუნივერსიტეტო ქალაქი (1949—1954 წ.). მეხიკოში მდებარეობს ერთ-ერთი ყველაზე ყველაზე ცნობილი ნაგებობა - ცათამბჯენი ტორრე ლატიონომაერიკანა (Torre Latinoamericana). გვერდით მდებარეობს "ცათამბჯენის გამზირი" - პასეო-დე-ლა-რეფორმა (Paseo de la Reforma), რესპექტაბელური, მრავალი ბიზნეს ცენტრებით, ყველაზე ძვირადღირებული სასტუმროებით, ეროვნული ლატარიის შენობებით, ცენტრალურ საფონდო ბირჟით. მეხიკოში მდებარეობს ლათინური ამერიკის მთავარი კათოლიკური სიწმინდე - სამოსელი, რომელიც გვადელუპის ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის სასწაულებრივი ხატით არის გამოსახული.
მუზეუმები
დედაქალაქში 100 – ზე მეტი მუზეუმია გახსნილი, მათ შორის ეროვნული ისტორიული მუზეუმი, რომლის ექსპოზიცია მოგვითხრობს მექსიკის ისტორიისა და კულტურის განვითარებაზე მისი დაპყრობის შემდეგ ესპანელების მიერ; ანთროპოლოგიის ეროვნული მუზეუმი, რომელიც მოიცავს ხელოვნების ნიმუშების კრებულს, რომელიც ასახავს მაიას, აცტეკებისა და მექსიკის სხვა მკვიდრი ხალხების კულტურების განვითარებას; ბუნებრივი ისტორიის მუზეუმი; თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმი "პოლიფორუმი", რომელიც წარმოადგენს დ. სიკეიროსის ნამუშევრებს; პლასტიკური ხელოვნების ეროვნული მუზეუმი, თანამედროვე და უძველესი ხელოვნების გალერეა და ა.შ. ყოველწლიურად ქალაქშო ტარდება წიგნების საერთაშორისო გამოფენა.
ბუნებრივი პირობები
მეხიკო მდებარეობს თითქმის ქვეყნის ცენტრში. მდებარეობს მაღლობ პლატოზე, მეხიკოს ველზე, ზღვის დონიდან 2 240 მეტრზე. მეხიკო ყველა მხრიდან მთებით არის გარშემორტყმული. ტროპიკული და ზღვის დონიდან მდებარეობის მაღალი მაჩვენებლის გამო, მეხიკოს კლიმატი ოკეანურია. იანვრის თვეში ჰაერის საშუალო ტემპერატურაა +12 ° C, ივლისში - +17 ° C. ნალექების საშუალო წლიური რაოდენობაა 750 მმ. ქალაქის თავზე ჰაერის მანქანების ამონაბოლქვით დაბინძურების გამო მუდმივად დგას სმოგის ღრუბელი. მიუხედავად ამისა ცა მაღალი და ფირუზისფერია, განსაკუთრებით გაზაფხული -ზაფხულის პერიოდში. მთელი წლის განმავლობაში პერიოდულად აღინიშნება მცირე ბიძგები, რომლებიც, როგორც წესი, არ იწვევს დიდ შეშფოთებას ადგილობრივ მოსახლეობასთან და არ იწვევს განადგურებას. ზოგჯერ მექსიკაში ძლიერი მიწისძვრები ხდება. ყველაზე ძლიერი მიწისძვრა ქალაქში - 1985 წლის 19 სექტემბერს, ადგილობრივი დროით 07:19 საათზე იყო, რის შედეგადაც 10 ათასი ადამიანი დაიღუპა და 100 მეტრიანი სატელევიზიო კოშკი ჩამოინგრა. ბუნებრივი მცენარეული მეხიკოში: პალმის სხვადასხვა სახეობა, ზეითუნის ხე, მუხა, ფიჭვი, ნაძვი. არსებობს უამრავი სახეობის ფრინველი ქალაქთან ახლოს.
მოსახლეობა, ენა, რელიგია
მეხიკოს მოსახლეობა შეადგენს 19,7 მილიონ ადამიანს. დედაქალაქის მოსახლეობის ნახევარზე მეტი ესპანურ-ინდიელების წარმოშობის მეტისია, დაახლოებით 20% კი ძველი მეხიკოს მკვიდრთა შთამომავლები არიან - ინდიელები, დანარჩენი ევროპელები. ოფიციალური ენა - ესპანურია. ასევე რამდენიმე ადგილობრივი ენაცაა: მაია, ნაჰუატლი და სხვა აბორიგენული ენები. რელიგია: კათოლიციზმი (90%), მოქალაქეებს მცირე ნაწილი არის პროტესტანტი.
პარკები
სოკალოდან არც თუ ისე შორს, განთავსებულია ქალაქის პარკი ალამედა. პასეო-დე-ლა- რეფორმას გამზირი მთავრდება ჩაპულტეპკის პარკთან, სადაც ერთ დროს იმპერატორი მონტესუმას საზაფხულო რეზიდენცია იყო. ეს არის ყველაზე პოპულარული გასართობი ადგილი, ატრაქციონებით და ზოოპარკით, და აქ ასევე არის მრავალი მუზეუმი. პარკთან ახლოს მდებარეობს სონა როსა.